Suriyeli Göçmenlere Yönelik Akademik Çalışmalar: Küresel Eğilimler, Bilimsel İş Birlikleri ve Türkiye'nin Öne Çıkan Rolü

Öz

Bu makale, Suriyeli göçmenlere ilişkin akademik literatürün zaman içindeki tematik eğilimlerini, bilimsel iş birliklerinin küresel ölçekteki dağılımını ve akademik üretimin mekânsal yoğunluğunu analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, Web of Science (WoS) veri tabanından 12 Aralık 2024 tarihinde indirilen 565 akademik yayın, Bibliyometrik Analiz Yöntemi kullanılarak detaylı bir şekilde incelenmiştir. Yayınların yıllara göre sayısal değişimi, araştırma konularının evrimi, en çok atıf alan yazarlar, çalışmaların yayımlandığı dergiler, üniversiteler ve ülkeler açısından dağılımları kapsamlı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre Suriyeli göçmenlerle ilgili akademik çalışmaların, zamanla farklı disiplinlerin ilgisini çeken, değişen yerel ve küresel dinamiklerle şekillenen çok boyutlu bir araştırma alanına dönüştüğü görülmektedir. Kitlesel göçün ilk yıllarında, çalışmaların ağırlıklı olarak çatışma, kriz ve güvenlik temalarına odaklandığı; sonraki yıllarda ise toplumsal uyum, travma, duygusal süreçler ve bireysel göçmen deneyimlerinin ön plana çıktığı belirlenmiştir. Konuyla ilgili akademik çalışmalar ve bilimsel iş birlikleri ağırlıklı olarak ABD, Birleşik Krallık, Almanya, Kanada ve Lübnan gibi ülkelerde yoğunlaşmaktadır. Ancak Türkiye, Suriyeli göçmenler konusundaki literatürde stratejik ve belirleyici bir konuma sahiptir. Türkiye’nin Suriye ile olan coğrafi ve kültürel yakınlığı, göç güzergahındaki stratejik rolü ve dünyada en fazla Suriyeli göçmene ev sahipliği yapması, ülkeyi bu alandaki akademik üretkenlik ve uluslararası bilimsel iş birlikleri bakımından öne çıkarmaktadır. Elde edilen bulgular, Suriyeli göçmenlere yönelik akademik ilginin zaman içinde nasıl değiştiğini gösterirken, gelecekteki araştırma konularına dair önemli ipuçları da sunmaktadır. Özellikle Suriyeli göçmenlerin geri dönüş sürecinin gündemde olduğu bu dönemde, Suriye'nin yeniden inşası, göçmenlerin güvenli,  sürdürülebilir geri dönüşleri ve Türkiye'nin bu süreçteki rolü gibi konuların akademik çalışmaların odak noktası haline geleceği öngörülmektedir.